بازاریابی داده محور چیست ؟ بازاریابی داده محور چه تفاوتی با بازاریابی سنتی دارد؟ مزایای این شیوه بازاریابی چیست؟ برنامه ریزی برای این شیوه بازاریابی به چه صورت انجام می‌شود؟ در بازاریابی داده محور از چه ابزارهایی استفاده می‌شود؟ بازاریابی داده محور مناسب کدام گروه از کسب و کارها است؟ بازاریابی امروزه تغییرات زیادی کرده است و استراتژی‌ها و روش‌های انجام آن تغییرات زیادی نسبت به چند سال گذشته داشته است. یکی از روش‌های نوین بازاریابی، بازاریابی داده محور است که روشی کارآمد برای بازاریابی است و توسط بیشتر کسب و کارها قابل استفاده است. در این مطلب از مجریان وب قصد صحبت در مورد کلیات این شیوه بازاریابی را داریم. همچنین به سوالات بالا در مورد برندسازی و افزایش فروش موشکی به روش بازاریابی داده محور (Data-driven Marketing) پاسخ خواهیم داد، با ما همراه باشید.
بازاریابی داده محور چیست؟
تا همین چند سال پیش رایج‌ترین شیوه بازاریابی، بازاریابی میدانی یا حضوری بود. در این روش بازاریاب‌ها با حضور نزد مشتریان آنها را برای سرمایه‌گذاری در برند خود یا خرید یک محصول ترغیب می‌کردند. این روش بازاریابی، هر چند مناسب اما همیشه با مشکلاتی همراه بوده است و یکی از مهم‌ترین آنها وقت گذاشتن برای مشتریانی است که گزینه‌ای مناسب و سودآور برای مجموعه نیستند. برای حل این مشکل و کارآمد شدن بازاریابی و همزمان با تغییرات بازار و نیازهای مشتریان، شیوه بازاریابی نیز تغییر کرد و یکی از تغییرات اساسی آن در دنیای امروز، استفاده از داده‌های مشتری به عنوان منبع اطلاعات بازاریابی یا بازاریابی داده محور است اما آیا می‌دانید بازاریابی داده محور چیست؟
بازاریابی داده محور یا بازاریابی مبتنی بر داده یکی از روش‌های نوین بازاریابی است که به جای تمرکز روی محصول در جذب مشتریان، تمرکز اصلی روی خود مشتری انجام می‌شود. در این شیوه بازاریابی داده‌هایی از طریق تعامل و ارتباط با مشتریان جمع‌آوری می‌شود. این داده‌ها کمک می‌کنند که بازاریاب‌ها و صاحبین کسب و کار درک بهتری از نیازها، انگیزه‌ها و رفتار مشتریان به دست آورده و در ارتباط با آنها بهتر عمل کنند. این روش بازاریابی اگر به درستی استفاده شود و شناخت دقیقی از آن وجود داشته باشد، در نهایت به کسب سود بیشتر سازمان‌ها منجر می‌شود.
تفاوت بازاریابی داده محور با بازاریابی سنتی
بازاریابی داده محور یا مبتنی بر داده یکی از شیوهای بازاریابی و جایگزین بازاریابی سنتی است اما شکل پیشرفته این بازاریابی نیست. در واقع علی‌رغم مشترک بودن هدف کار در بازاریابی سنتی و بازاریابی داده محور این دو روش در کلیات و نحوه انجام کار کاملا متفاوت هستند. تفاوت بازاریابی داده محور با بازاریابی سنتی بیشتر در نحوه جذب مشتریان است. همان‌طور که گفته شد هدف از بازاریابی در همه انواع آن شناسایی نیازهای مشتریان و عملکرد بر اساس آنها است تا فروش سازمان بیشتر شده و سود بیشتری نیز نصیب مجموعه شود. این شناسایی در شیوه سنتی بازاریابی چه از نوع بازاریابی حضوری و چه در انواع کمی پیشرفته‌تر مانند بازاریابی تلفنی با مطالعه، تحقیق و بررسی رفتار مشتریان و آزمون و خطا انجام می‌شد که در بیشتر موارد هزینه و زمان زیادی صرف آن می‌شد. در بازاریابی داده محور اما شیوه کار کاملا متفاوت است. در این شیوه بازاریابی از داده و اطلاعات کاربران برای جذب اطلاعات استفاده می‌شود و تحلیل داده‌ها به کسب اطلاعات در مورد مشتریان کمک می‌کند.
مطلب پیشنهادی: دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی سنتی
مزایای بازاریابی داده محور
بازاریابی داده محور یکی از موثرترین شیوه‌های بازاریابی است و امروزه از طرفداران زیادی برخوردار است. بسیاری از سازمان‌ها این روزها بازاریابی داده محور را به عنوان شیوه اصلی بازاریابی خود انتخاب کرده و جذب مشتریان را براساس آن انجام می‌دهند. این موضوع به دلیل مزایای بازاریابی داده محور است. مزایای زیاد این نوع بازاریابی موجب می‌شود که کارایی آن برای سازمان بیشتر بوده و مجموعه به نتایج مورد نظر خود که همان کسب سود بیشتر و افزایش خرید مشتریان است، نزدیک‌تر شود. از جمله مزایای بازاریابی داده محور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. شخصی‌سازی شدن بازاریابی
شخصی‌سازی شدن بازاریابی اولین مزیت این شیوه است. سازمان‌ها برای نتیجه‌گیری از بازاریابی و رسیدن به هدف خود یعنی بیشترین میزان سود باید پیغام درست را به مخاطبان خود انتقال دهند و این موضوع زمانی امکان‌پذیر است که سازمان یک کمپین اختصاصی برای بازاریابی داشته باشد. در واقع سازمان باید مجموعه‌ای عملیات مشخص برای تاثیرگذاری بر گروه هدف خود که همان مشتریان هستند داشته باشد و در این عملیات هدف و نتیجه را در نظر بگیرد. این موضوع به درک بهتر سلایق و نیازهای مشتریان بالفعل و تبدیل راحت‌تر آنها به مشتریان بالقوه کمک می‌کند.
۲. شناخت دقیق‌تر
در تعریف بازاریابی سنتی گفته شد که یکی از مشکلات بزرگ این شیوه بازاریابی اشتباهاتی است که در مسیر شناسایی مخاطبین رخ می‌دهد. از نمونه این مشکلات می‌توان به وقت گذاشتن برای جذب مشتریانی اشاره کرد که اصلا مشتری مجموعه نیستند و نیاز آنها به خدمت یا محصولی که توسط مجموعه به فروش می‌رسد، کمتر از سایر مشتریان است. این موضوع باعث اتلاف وقت و از دست رفتن مشتریان اصلی می‌شود. در بازاریابی مبتنی بر داده احتمال بروز چنین مشکلاتی بسیار کم است. در این شیوه بازاریابی تلاش می‌شود تا دقیق‌ترین اطلاعات در مورد مشتریان به دست آمده و با گروه‌بندی مشتریان بر اساس اطلاعات کسب شده، مانع از دست رفتن مشتریان واقعی سازمان شود.
۳. ایجاد ارتباط قوی‌تر با مشتریان
ایجاد ارتباط قوی‌تر با مشتریان از طریق تمرکز بر بخش‌هایی که مشتری از آنها رضایت دارد یکی دیگر از مزایای این شیوه بازاریابی است. سازمان‌هایی که از بازاریابی محتوا استفاده می‌کنند، این امکان را دارند که تجربه مشتریان خود در مورد محصول، سازمان و میزان رضایت آنها از هر بخش خدمات را بررسی کرده و با بهبود دیگر بخش‌ها و تقویت بخشی که مشتری از آن رضایت دارد، ارتباط قوی‌تری با آنها ایجاد کند.
همچنین بخوانید: بازاریابی اینترنتی چیست؟ + معرفی روش های آن
۴. تولید محصول بهتر
در اختیار داشتن داده و اطلاعات در مورد مشتری، سلیقه و نظرات آنها در مورد محصولات تولیدی سازمان کمک می‌کند که مجموعه تمام تمرکز خود را روی تولید محصولاتی بگذارد که مشتری به آنها نیاز دارد و احتمال خرید آنها توسط مشتری بیشتر است. تولید محصول بهتر علاوه بر افزایش شانس فروش و کسب درآمد بیشتر، از هدر رفت سرمایه سازمان برای تولید محصولاتی که مشتری استقبالی نسبت به آنها ندارد هم جلوگیری می‌کند.
۵. کشف بهترین کانال‌های تبلیغاتی
یکی از مشکلات رایج بازاریابی به شیوه‌های سنتی ایجاد ارتباط و انسجام میان کانال‌های مختلف بازاریابی است و این مشکل در بازاریابی داده محور به حداقل می‌رسد. در این شیوه بازاریابی، بازاریاب و مسئولین سازمان از طریق هماهنگ کردن داده‌های به دست آمده، موفق به کشف بهترین کانال‌های تبلیغاتی می‌شوند و از این طریق دسترسی بهتری به مخاطبان هدف پیدا می‌کنند. این مسئله کمک می‌کند که ارتباط مجموعه با مشتریان بیشتر و گسترده شده و تبلیغ یا معرفی سازمان به مخاطبین در بهترین زمان و مکان انجام شود.
۶. جلوگیری از هدر رفت سرمایه
جلوگیری از هدر رفت سرمایه سازمان یکی دیگر از مزایای بازاریابی محتوا است. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید. تصور کنید مالک یک مجموعه تولید ماشین‌های چمن‌زنی هستید و برای معرفی کسب و کار خود به مشتریان و افزایش فروش اقدام به چاپ کارت‌های تبلیغاتی می‌کنید. در چنین شرایطی اگر کارت تبلیغاتی خود را در تمام شهر پخش کنید، تنها ۵ یا ۱ درصد شانس پیدا کردن مشتریان جدید را خواهید داشت اما اگر قبل از شروع تبلیغات، مخاطبان را شناسایی کرده و تبلیغ محصول خود را صرفا به مشتریانی که منزل آنها چمن‌کاری شده یا درآمد آنها به حدی است که توانایی صرف هزینه برای ماشین چمن‌زنی شخصی را داشته باشند، انجام دهید شانس فروش شما ۵ یا ۶ برابر خواهد شد و سرمایه شما حفظ می‌شود.
مطالب مرتبط: بازاریابی مستقیم و غیرمستقیم چیست ؟
چالش‌های بازاریابی داده محور
مزایای بازاریابی داده محور گفته شد اما این روش در کنار همه مزایا، معایب یا چالش‌هایی دارد که مانع نتیجه‌گیری از این شیوه بازاریابی شده یا فرآیند نتیجه‌گیری را سخت می‌کند. این مبحث تحت عنوان چالش‌های بازاریابی داده محور شناخته می‌شود و شناسایی آنها قبل از شروع این بازاریابی کمک زیادی به دریافت نتایج مثبت‌تر از آن می‌شود. بیشترین چالش‌ها در این شیوه بازاریابی حول داده‌ها است. پیدا کردن داده و اطلاعات مناسب، دسته‌بندی و استفاده از آنها چالش اصلی این روش است اما در کنار آن چالش‌های رایج بازاریابی مانند اعتمادسازی در مشتریان، جلب نظر آنها و نهایی کردن فروش هم بخشی از مشکلات مسیر هستند که نسبت به دیگر روش‌های بازاریابی کمتر اتفاق می‌افتند.
۱. جمع‌آوری داده‌ها
اولین چالش در مسیر بازاریابی داده محور، جمع‌آوری داده‌ها است. این مشکل به خصوص برای بازاریابانی که به تازگی در این عرصه قدم می‌گذارند بیشتر احساس می‌شود. بازاریاب‌های تازه‌کار زمانی که با انبوهی از اطلاعات مشتریان مواجه می‌شوند، در پیدا کردن بهترین داده گیج و ناتوان می‌شوند. بسیاری از سازمان‌هایی که به تازگی بازاریابی مبتنی بر داده را آغاز می‌کنند حتی نمی‌دانند که جمع‌آوری داده‌ها را باید از کجا شروع کنند.
حل چالش جمع‌آوری داده‌ها بسیار ساده است. بسیاری از مجموعه‌ها قبل از تصمیم به انتخاب این شیوه بازاریابی اطلاعات مشتریان خود را در اختیار داشته‌اند. ابزارهای تبلیغاتی، داده‌های وب سایت مجموعه، شبکه‌های اجتماعی و بسیاری ابزارهای مشابه مجموعه‌ای از ابزارها هستند که اطلاعات مشتریان در آنها موجود است و به عنوان نقطه آغاز جمع‌آوری داده انتخاب مناسبی هستند.
۲. جمع کردن داده‌ها
چالش بعدی انجام بازاریابی مبتنی بر داده، جمع کردن داده‌ها در کنار هم و نظم‌دهی به آنها است. بسیاری از بازاریاب‌ها در قدم اول یعنی جمع‌آوری داده خوب عمل می‌کنند اما زمانی که باید این داده‌ها را در کنار هم جمع کرده تا مجموعه‌ای داده داشته و برای شروع بازاریابی از آنها استفاده کنند با مشکل مواجه می‌شوند. این مشکل به خصوص زمانی که نیاز به وارد کردن داده‌ها در ابزارهایی مانند اکسل یا spss باش، سخت‌تر خواهد شد.
حل چالش جمع کردن داده‌ها هم به سادگی امکان‌پذیر است. برای حل این مشکل کافی است بازاریابان با پلتفرم‌ها و ابزارهای امروزی تجزیه و تحلیل داده‌ها آشنایی داشته باشند. البته راه ساده‌تری هم برای این کار وجود دارد و آن سپردن پروسه جمع‌آوری و جمع کردن داده‌ها به نیروهای متخصص است.
۳. پراکندگی داده‌ها
پراکندگی داده‌ها یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بازاریابی مبتنی بر داده است. بسیاری از شرکت‌هایی که شیوه‌های نوین بازاریابی را انتخاب می‌کنند و در بازاریابی یا کسب درآمد خود از داده‌ها استفاده می‌کنند با یک مشکل بزرگ مواجه هستند و آن پراکندگی داده‌ها است. کمتر مجموعه‌ای داده‌های خود را در یک محیط یا انبار منظم ذخیره می‌کند و عدم انجام این کار باعث می‌شود که در زمان نیاز دسترسی به داده مورد نظر سخت باشد. این مشکل هم زمانی که مجموعه با ابزارهای مناسب این کار آشنا بوده و آنها را در بازاریابی خود استفاده کند، برطرف می‌شود.
همچنین بخوانید: انواع دیجیتال مارکتینگ؛ روش های کلیدی در بازاریابی دیجیتال🔑
نحوه استفاده از داده‌ها در بازاریابی
نحوه استفاده از داده‌ها در بازاریابی اصلا سخت نیست. اگر با چالش‌های مسیر آشنایی داشته باشید و به ابزارها و تکنولوژی روز به خصوص ابزارهای سازمانی تسلطی نسبی داشته باشید، به راحتی می‌توانید از این شیوه بازاریابی استفاده کنید. برای راحت‌تر شدن استفاده از این شیوه بازاریابی پروسه انجام این کار را در چند مرحله زیر خلاصه کرده‌ایم.
۱. تنظیم اهداف برای داده
در مرحله اول برای استفاده از داده‌ها در بازاریابی باید اهداف کار را مشخص کرد. تنظیم اهداف برای داده مهم‌ترین مرحله کار است. هدف‌گذاری نه فقط در این شیوه بازاریابی بلکه در تمام روش‌ها مهم‌ترین اقدام است و در نتیجه نهایی کار تاثیر دارد. سازمان‌ها قبل از جمع‌آوری داده باید مشخص کنند که با چه هدفی این کار را انجام داده و چه استفاده‌ای از داده‌ها خواهند داشت. این موضوع به انتخاب بهترین داده کمک می‌کند.
۲. جمع‌آوری داده
در مرحله بعد باید اقدام به جمع‌آوری داده کرد. برای این کار ابتدا باید تمام پلتفرم یا ابزارهایی که به جمع‌آوری داده کمک می‌کنند آشنا شد و سپس بهترین پلتفرم را برای جمع‌آوری داده انتخاب کرد. این مرحله باید با دقت انجام شود زیرا تمام اقدامات و مراحل بعدی براساس داده‌های جمع‌آوری شده انجام می‌شوند.
۳. سازماندهی داده‌ها
سازماندهی داده‌ها مرحله بعدی بازاریابی مبتنی بر داده است. این مرحله خود چند اقدام مهم دارد. در قدم اول باید تمام داده‌های جمع‌آوری شده را در یک پلتفرم مشخص ذخیره کرد. سپس باید داده‌ها را بر اساس ویژگی‌های مشترک تقسیم‌بندی کرد، برای مثال مشتریان را بر اساس جنسیت، سن، میزان درآمد، سابقه آشنایی با سازمان یا سابقه خرید تقسیم‌بندی کرد.
مطالب بیشتر: مدل بازاریابی STP به زبان ساده (پیشنهاد جذاب کاتلر!)
۴. تیم سازی
در مرحله بعد باید تیم سازی کرد. جمع‌آوری یک تیم حرفه‌ای از افراد که اطلاعات و داده‌های به دست آمده را استخراج و آنالیز کنند به استفاده بهتر از داده‌ها کمک زیادی می‌کند. البته هر تیمی برای انجام این کار مناسب نیست. افرادی که به عنوان تیم انتخاب می‌شوند باید دارای توانمندی‌های فنی و تخصصی باشند تا کار تحلیل داده‌ها بهتر انجام شود. برای مثال تیم باید متشکل از متخصص آی تی، متخصص بازاریابی، مخصص فروش و تحلیلگر باشد تا هر کدام بسته به دانش و اطلاعات خود، داده‌ها را بررسی کرده و به درک بهتر مشتریان توسط تمام اعضای سازمان کمک کنند.
۵. اندازه‌گیری پیشرفت
قدم بعدی در بازاریابی داده محور، اندازه‌گیری پیشرفت است. کمپینی که برای بازاریابی داده محور تشکیل می‌شود باید در چند مرحله اندازه‌گیری و بررسی شود. این کار کمک می‌کند که بازاریابان موثرترین روش تبلیغ، نیازهای اصلی مشتریان و سلیقه آنها را بهتر شناسایی کرده و خیلی سریع‌تر به هدف خود از بازاریابی برسند. به خصوص شرکت‌هایی که به تازگی بازاریابی داده محور را به عنوان شیوه بازاریابی خود انتخاب کرده‌اند، نیاز بیشتری به اندازه‌گیری و بررسی میزان پیشرفت دارند.
ابزارهای بازاریابی داده محور
در بیشتر مراحل بازاریابی مبتنی بر داده از ابزارها استفاده می‌شود. ابزارها برای جمع‌آوری داده، برای جمع کردن و نظم‌دهی داده و برای تحلیل داده استفاده می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت از اولین مرحله تا آخرین مرحله بازاریابی داده محور ابزارها مهم‌ترین موضوع هستند و امکان استفاده از آنها برای نتیجه‌گیری بهتر و بیشتر از این شیوه بازاریابی وجود دارد. بازاریابی مبتنی بر داده اگر با استفاده از ابزارها و به درستی انجام شود به پیش‌بینی رفتار مشتریان، شناسایی شیوه و الگویی که برای خرید محصولات استفاده می‌کنند، پیش‌بینی و تشخیص علایق آنها و آشنایی با شیوه‌های جدید تبلیغات اینترنتی کمک زیادی می‌کند.
از جمله ابزارهای بازاریابی داده محور می‌توان به گوگل آنالیتیکس اشاره کرد. این ابزار برای تحلیل داده‌ها بهترین انتخاب است. همچنین ابزارهایی مانند tableau، گوگل دیتا استودیو، پاور بی، آزرو و Qlik از دیگر ابزارهایی هستند که برای جمع‌آوری، تحلیل و نظم‌دهی داده‌ها در این روش بازاریابی می‌توان از آنها استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: چند نکته مهم بازاریابی درونگرا یا ربایشی (Inbound marketing)
خدمات مجریان وب در زمینه بازاریابی
شیوه‌های جدید بازاریابی امروزه موثرتر از روش‌های قدیمی هستند و با استفاده از آنها می‌توان نتیجه بهتری در کسب و کار دریافت کرد. بسیاری از مجموعه‌ها با این روش‌ها و نحوه استفاده از آنها آشنایی ندارند و اینجاست که مجموعه‌هایی مانند مجریان وب به کمک سازمان‌ها می‌آیند. خدمات مجریان وب در زمینه بازاریابی متنوع است. در مجموعه ما انواع روش‌های جدید تبلیغاتی به مشتریان ارائه می‌شوند و در صورتی که مشتری نیاز به آشنایی با ابزار یا روشی خاص داشته باشد هم مشاوره‌های لازم با مشاور تبلیغاتی ارائه خواهد شد. مشاورین مجموعه ما از تیمی متخصص تشکیل شده‌اند تا مشریان بدون هیچ دغدغه‌ای با آنها به مشاوره پرداخته و مشکلات خود را برطرف کنند. برای استفاده از خدمات مجموعه ما کافی است از طریق راه‌های تماس موجود در سایت با مشاوران ما در ارتباط باشید.
نتیجه‌گیری
حالا که می‌دانید بازاریابی داده محور چیست و با اهمیت این شیوه بازاریابی برای پیشرفت کسب و کار خود آشنا شدید، کافی است با کمک یک مجموعه حرفه‌ای، اقدامات لازم برای این کار را آغاز کنید. در این مطلب تلاش شد که هر آنچه در مورد بازاریابی داده محور و نحوه استفاده از آن نیاز است را توضیح دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با دیگر شیوه‌های نوین بازاریابی و تبلیغات و طراحی سایت کافی است با کارشناسان مجموعه مجریان وب در ارتباط باشید.
مطلب پیشنهادی: تبلیغات دیجیتال چیست ؟
سوالات متداول
۱. بازاریابی داده محور چیست؟
بازاریابی داده محور شیوهای نوین از بازاریابی است که در آن از اطلاعات مشتریان برای انتخاب گروه هدف و افزایش سودآوری سازمان استفاده می‌شود.
۲. هدف از انجام بازاریابی مبتنی بر داده چیست؟
سود بیشتر سازمان و کسب درآمد هدف اصلی انجام بازاریابی مبتنی بر داده است.
۳. چه چالش‌هایی در مسیر بازاریابی مبتنی بر داده وجود دارد؟
جمع‌آوری داده، نظم و سازماندهی داده و استفاده از آن مهم‌ترین چالش‌ها در مسیر بازاریابی داده محور هستند.
۴. مهم‌ترین قدم در بازاریابی مبتنی بر داده چیست؟
تنظیم هدف برای جمع‌آوری داده و اقدام براساس اهداف مهم‌ترین قدم در بازاریابی مبتنی بر داده است.
۵. چطور از بازاریابی داده محور استفاده کنیم؟
برای استفاده از این شیوه بازاریابی کافی است چند مرحله را طی کرد. ابتدا هدف را تعیین کرد، سپس مخاطبان را مشخص کرد، داده‌ها را جمع‌اوری و منظم کرد. کانال بازاریابی را انتخاب کرد و نتایج تبلیغ را بررسی کرد.
بیشتر بخوانید: منظور از بازاریابی ویروسی چیست؟